Bilimsel ve teknolojik gelişmeler ülkelerin kalkınmasında ve refah seviyesinin yükselmesinde neredeyse en önemli unsur haline gelmiştir. Bilimsel çalışmaların ürüne dönüşmesi ile yüksek talep gören bu ürünler büyük bir ekonomik girdiye sebep olmakta ve bu ekonomik girdiyi ülke insanlarının refahı için kullanan ülkeler gelişmiş ülkeler haline gelmektedir.

Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin gerçekleşebilmesinin öncülü hayal edebilmektir. Hayal eden bireye imkan verildiğinde bu hayal gelişir ve bir ürüne dönüşür. Hayal eden fakat imkanı olmayan bireyler zamanla hayal etmekten vazgeçer bir umutsuzluğa kapılır. Hayal ettiğini gerçekleştiren birey özgüven sahibi olur. Bu duygu çok küçük yaşlarda edilebilecek bir duygudur.

Bilimsel ve teknolojik gelişmelere ilgi de çok küçük yaşlarda oluşur. En önemlisi ise bilimin tüm alanlarının hayatın her anında bizimle birlikte olduğunun bilinmesidir. Okullarda verilen eğitimin de bilim-hayat bağının gücünü ortaya çıkartan bir yapıda kurgulanması gerekmektedir. Bunun içinde eğitimin muhakkak deneyerek, sınayarak, öğrencinin aktif olduğu bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir.

Bilimsel farkındalık ve bilimsel merak duygusunun harekete geçirileceği öncelikli alanlar arasında laboratuvarlar ve bilim merkezleri gelmektedir.

Bilim merkezileri bünyesinde bulundurduğu deney setleri ile her yaştan bireye, bilimsel buluşların, icatların hayatımızda nasıl yer bulduğunu en iyi şekilde anlatan yapılardır. Yüzyıllar öncesinde yapılmış bir icadın günümüze kadar hangi gelişmelerle geldiğini, günümüzdeki farklı icatların ortaya çıkmasına nasıl katkı sağladığı konusunda farkındalık oluşturur. Özellikle küçük yaşlardaki öğrencilerde merak etme duygusunu harekete geçirir.

Gelişmiş ülkelerde son yüzyılda hızla artan bilim merkezleri ülkemizde özellikle son beş yılda gündeme gelmiş ve hızla yeni projeler açıklanmaktadır. Bu projelerle birlikte özellikle eğitim hayatının başında olan öğrencilerin bilim dallarına karşı merak duygularının hızla artacağı öngörülmektedir. Öğrenciler deney setlerinde uzmanların vereceği bilgilerle okulda öğrendikleri bilgilerin hayattaki karşılıklarını görme şansına erişeceklerdir. Bu sayede karşılaştıkları zorlukların çözümünde temel bilimleri kullanma becerisini geliştireceklerdir. Bu sayede araştırmaya daha fazla vakit ayıracaklar bu sürede de en yeni ve güncel bilgileri edineceklerdir. Hangi bilim dalına eğilimli olduklarını ortaya çıkarma konusunda bu süreç çok önemlidir.  İşte bilim merkezleri yapısı ile bu zincirleme gelişmenin ilk basamağını oluşturmaktadır. Ülkemiz için gerekli ve ivedilikli projeler arasında yer alması gerekmektedir.

Dünya’da yaklaşık, 2400 Bilim Merkezi bulunmaktadır. Her yıl, bu merkezlere yapılan ziyaret sayısı ise 300 milyona yakındır. Bu sadece ziyaret değil, bilimsel etkinliklere katılım şeklinde de olmaktadır. Bu yönüyle bilim merkezleri, sadece bilim ve teknolojiye katkılarının yanı sıra bulundukları şehrin veya yerleşkenin tanıtımı ve ekonomik kalkınmasına da destek olmaktadır.

Bilim merkezleri, üst düzey araştırmaların yapıldığı statüde olduğu gibi (NASA, CERN) kendi bünyesine bağlı birçok araştırma merkezinin koordinasyonunu ve birçok bilimsel faaliyete destek sağlayan (TÜBİTAK gibi) statüde de olabilmektedir. Ayrıca, halkın bilimle daha çok kucaklaşmasını sağlayan, değişik deney ve animasyonların sergilendiği ve farklı etkinliklerin yapılabildiği bilim merkezleri de (Feza Gürsey, Konya, Kocaeli, Bursa gibi) yaygınlaşmaya başlamıştır.

Dünya’da bu tarzda ilk kez 1830’da Boston Bilim Müzesi olarak faaliyetlerine başlayan bu merkezlerin; bilimsel farkındalık oluşturmak, bilimin günlük hayattaki kullanım alanlarını göstermek, toplumla bilimi kaynaştırmak ve üst düzey bilimsel araştırmalara zemin hazırlayarak bilimin ve teknolojinin gelişmesine katkıda bulunmak gibi önemli işlevleri vardır.

Boston Bilim Müzesi

Boston Bilim Müzesi, 1830 yılında Doğa Tarihi Müzesi olarak faaliyetlerine başlamıştır. Günümüzde çok çeşitli bilimsel temalar içeren önemli bilim müzelerinden biri hâline gelmiştir.

Hali hazırda faaliyetlerini sürdüren ve Bilim Merkezleri Platformu’na üye olan aşağıdaki bilim merkezleri tespit edilmiştir.

Feza Gürsey Bilim Merkezi-ANKARA,  http://www.fezagurseybilimmerkezi.com/

ODTÜ Toplum ve Bilim Merkezi-ANKARA, http://tbm.metu.edu.tr/ 

Polatlı Belediyesi Bilim Merkezi ve Uluğ Bey Gökevi-ANKARA

İTÜ Bilim Merkezi-İSTANBUL, http://www.bilimmerkezi.itu.edu.tr/

Bağcılar Belediyesi Bilim Merkezi-İSTANBUL

Bayrampaşa Belediyesi Bilim Merkezi-İSTANBUL, http://bayrampasabilimmerkezi.com/

Sancaktepe Bilim Merkezi-İSTANBUL, http://www.sabidem.org/

Üsküdar Bilim Merkezi-İSTANBUL

İstanbul Yeşilköy Hava Kuvvetleri Müzesi-İSTANBUL

Bornova Belediyesi Mevlana Toplum ve Bilim Merkezi-İZMİR, http://mtbm.bornova.bel.tr/

Konya Bilim Merkezi ve Uzayevi-KONYA, http://www.kbm.org.tr/

Bilim Deney Merkezi ve Sabancı Uzay Evi-ESKİŞEHİR, http://www.eskisehirbilimdeneymerkezi.com/

Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi-BURSA, http://bursabilimmerkezi.org/

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Turkcell Gezegenevi ve Bilim Merkezi-GAZİANTEP, http://www.gezegenevi27.com.tr/

Kocaeli Seka Park Bilim Merkezi-KOCAELİ, http://www.kocaelibilimmerkezi.com/

Elazığ Bilim Merkezi SOBİLDEM-ELAZIĞ

ITAP Bilim ve Toplum Merkezi-MUĞLA, http://www.itap-btm.org/