Gelişim, Yetenek ve Zekâ Testleri

    Gelişim: doğum öncesi dönemden başlayıp bedensel, zihinsel, sosyal, duygusal gibi birçok alandaki değişimini ifade etmektedir. Öğrenme ve olgunlaşmanın bir sonucu olup yaşam boyu devam eden süreci açıklayan bir kavramdır. Olgunlaşma, kalıtım tarafından kontrol edilen, bir davranışı yapabilecek yeterliliğe ulaşmayı ifade etmektedir. Örneğin; bir çocuğun ince motor becerileri gelişmeden yazı yazmasını beklemek doğru olmayacaktır. Öğrenme, yaşantı ve çevreyle etkileşim sonucunda bireyin davranışlarında meydana gelen kalıcı, uzun süreli değişikliklerdir.

     Gelişim testleri, bir çocuğun olgunlaşma ve öğrenmenin ortaya koyduğu gelişim düzeyini görmek için kullanılan ölçeklerdir.

ZEKA TESTLERİ

Zeka genel olarak insanın düşünmesi, algısı, sorun çözmesi ve bunu yönetebilmesi gibi performanslarını ölçtüğümüz her şeydir. Zeka testi ise kişinin beynindeki farklı bölgelerinin işlendiği ve bunların hangi bölgelerinde hangisinin daha baskın olduğuna baktığımız, bunların güçlü veya zayıf yönlerinin beynin hangi farklı işlevlerinde yer aldığına baktığımız alandır ve performansa dayalıdır.

GELİŞİM TARAMA ENVANTERLERİ

Okul Öncesi

• Gessel

 Bu test, 3-9 yaş arasındaki çocuklara uygulanmaktadır. Daha çok ilkokul öncesi dönemde uygulanır. Kolaydan zora doğru sıralanmış şekillerden oluşur.  Çocuklarda motor beceri, görsel algı, görsel hafıza, el-göz koordinasyonu, küçük kas becerilerini ölçer.

Kısa süreli hafızayı değerlendirir. Buradan elde edilen sonuca bakılarak kabaca IQ seviyesine ulaşılır. 

• Goodenough

Bir İnsan Çiz Testi, performans testidir. Zaman sınırlaması yoktur. 7,8 ve 9 yaş çocuklarına uygulanabilir. Testin iki alternatif testi vardır: 1. Erkek 2. Kadın 

• Metropolitan

 Bu test okula yeni başlayanların birinci sınıf talimatlarını anlamaya hazırlıklı olmalarını sağlayacak olan özelliklerini ve başarılarını ölçmek üzere hazırlanmıştır. Test, çocukları anaokulunun sonunda veya birinci sınıfın başlangıcında incelemek için kullanılmaktadır.

Testin uygulanma süresi ortalama 25 dakikadır. 6 alt testten ve toplamda 100 maddeden oluşur. Uygulayıcı yönergesine göre uygulama gerçekleştirilir. Alt testlerin puanlarının toplanmasıyla genel toplam puan elde edilir. Puan ne kadar yüksekse okula başlama olgunluğu o kadar iyidir.

• Frankurter

 Frankfurter Konsantrasyon Dikkat Testi, 60-72 ay arası çocuklara, elma ve armut figürleriyle uygulanan bir dikkat testidir. Bireysel bir testtir. Farklılıkları bulma puanı ve hızıyla ilgilidir. Tanı koymada kullanılmaz fakat dikkat eksikliğini belirlemede etkilidir.
Okula başlayan öğrencilerde en erken 14.gün sonrasında verilmelidir.

• Teele

1992 yılında Sue Teele tarafından her yaş grubundaki bireylerin baskın zeka alanlarının belirlenmesi için geliştirilmiş bir envanterdir. Envanter 56 panda resminin olduğu soru kitapçığı, öğretmen kılavuzu, cevap kağıtları ve şeffaf cevap anahtarından oluşmaktadır. Kitapçıktaki her soruda iki panda resmi yan yana yer almaktadır. Bu envanterin en temel özelliği uygulama yapılan bireyin gösterilen iki panda resminden birini seçmeye mecbur olmasıdır. Öğrenci, kendisine gösterilen iki panda resminden kendisine en yakın gördüğünü, en çok sevdiğini veya en çok yapmak istediğini seçmektedir. Envanterde doğru ya da yanlış olarak nitelendirilebilecek cevaplar bulunmamaktadır. Her zeka alanındaki cevaplar sayılarak katılımcıların aldıkları puanlar belirlenmektedir.

• AGTE

 Kültürümüze özgü olarak geliştirilen, toplam 154 maddesi bulunan envanterin, süre sınırlandırılması yoktur. Sorular ‘’Evet-Hayır-Bilmiyorum’’ şeklinde puanlanarak yapılır. Envanter, gelişimsel gecikme ve düzensizlik açısından risk altında olduğu düşünülen bebeklerin ve çocukların erken dönemde tanınması ve kendileri için gerekli önlemlerin alınabilmesine olanak sağlamaktadır.

0-6 yaş arasındaki çocukların gelişimsel açıdan değerlendirilebilmesi amacıyla uygulanan bir envanterdir. Zihinsel becerileri, İnce ve Kaba Motor Beceriler, Dil Gelişimi, Sosyal Gelişimi ve Öz bakım becerileri tek tek incelenip değerlendirilir. Bu değerlendirme anne-baba ve çocuğun bir arada olduğu bir ortamda, ebeveynden alınan bilgiler yardımıyla yapılır. 

• Peabody

 Bireysel olarak uygulanan bu test çocuğun dil gelişimini değerlendirmede kullanılır. 2,5 yaştan itibaren 18 yaşına kadar uygulanabilmektedir.

Peabody Resim-Kelime Testi, ABD’de L. Loyd ve M. Dunn tarafından hazırlanmış, Ankara Rehberlik ve Araştırma Merkezi uzmanlarınca Türkçe’ye uyarlanıp normları geliştirilmiş, 3-12 yaş arasındaki çocuklarda, dilngelişimini ölçmek amacıyla uygulanan bir gelişim testidir.  

Her kartta önlü arkalı sekiz resmin bulunduğu 50 karttan, 100 sayfadan oluşmaktadır. Maddelere verilecek cevaplarda süre sınırı yoktur. Bireysel bir test olup  bir oturumda, bir kişiye uygulanır. Uygulama: Bireyden kartın her iki yüzündeki dört resimdennistenen resmi göstermesi istenir.   

• Genel Yetenek Testleri

Çocuğun zihinsel performansını belirlemek amacıyla kullanılan ve dört alt testten oluşan bir yetenek testidir. Uygulama sonucunda bireye ait zeka bölümü elde edilmektedir.  Bazı alt testlerde süre sınırı vardır.

• Stanford Binet Zekâ Testi

3-14 yaş arasında olan çocukların zihinsel performanslarını değerlendiren ve yaygın olarak kullanılan bir zekâ testidir. Dil, Bellek, Kavramsal Düşünme, Akıl Yürütme, Aritmetik Muhakeme, Görsel- Motor ve Sosyal anlayış gibi geniş çerçevede yetenek alanlarını değerlendiren bir ölçme aracıdır.

• Anadolu-Sak Zeka Ölçeği(ASİS Zeka Testi)

Genel zekayı ve genel zekayı oluşturan ana bileşenleri objektif olarak ölçen bireysel bir zeka ölçeğidir. Yedi alt testten oluşan ASİS, alt test beceri performanslarının yanı sıra on bir farklı bileşen profili vermektedir.

Genel Zekâ Endeksi
Sözel Potansiyel Endeksi
Görsel Potansiyel Endeksi
Bellek Kapasitesi Endeksi
Sözel IQ
Görsel IQ
Tarama Endeksi
Muhakeme Endeksi
Görsel Bellek Endeksi
Özel Yetenek Endeksi
Öğrenme Güçlüğü Risk Endeksi

ASİS, 4-12 yaş aralığındaki çocuklara, bireysel olarak uygulanmaktadır.